پدیدۀ سید و سیادت در افغانستان برمیگردد به جامعۀ ایرانی دوران صفویه، پیش از دوران صفویه جامعۀ ایرانی کلاً یک جامعۀ سنی مذهب بود بدین معنا که از اواسط قرن هفتم تا اوایل قرن نهم میلادی زیر سلطۀ مستقیم خلفای عباسی عرب قرارداشت. ازان به بعد تا حملۀ مغول امیران محلی در مناطق مختلف ایران حکومت میکردند که آنها هم سنی مذهب وتابع خلفای بغداد بودند. حملۀ مغول وبراندازی خلافت بغداد در سال 1258 میلادی موجب از هم پاشیدگی، افسردگی و نومیدی عمیقی بر روح جامعه گردید. درین میان تفکر خانقاهی و صوفیگری ( که نباید با عرفان اشتباه شود ) در ترویج شیعیگری نقش بسیار بزرگی در ایران بازی کرد. عصر مغولان در ایران یک عصر سازمان گیری صوفی ها وشیوخ طریقت بود. دران دوران جامعۀ ایرانی تحت تاثیر صوفیگری دنبال معنویتی می گشت که در خُلسه وعبادت درویشی خلاصه می شد. اوج گرایش خانقاهی واوج قدرت گرفتن شیوخ طریقت در ایران قرن پانزهم میلادی است که در آخر آن یک مرشد خانقاه سلسلۀ پاد شاهی در ایران تشکیل داد واین سلسله صوفیان صفوی شیعیگری را بر ایران تحمیل کردند وبه کشت کشتار وقتل عام بیرحمانۀ سنی مذهبان و نیز خوارج دست یازیدند. در اواخر سلطنت شاه عباس صفوی سپاهیان کلاه قرمز وقزلباشان وی ایران را از وجود سنی مذهبان و خوارج بکلی پاک کرد. وخود شاه عباس دعوی " سیدی " کرد و پشت نامۀ جعلی خودرا به موسی کاظم پسر جعفر صادق رساند. درین هنگام سیل فرصت طلبان مدعیان " سیدی " از شهر های مذهبی عراق و جبال لبنان بسوی ایران سرازیرشدند. این سادات فرصت طلب هر کدام به فراخور قابلیت خود از احترام و امکاناتی برخودرار شدند و به آب و نان و گاهی حتا به مقام بالائی رسیدند. سنی مذهبان وخوارج های که از دم تیغ سپاه خونخوار وقتل و کشتار صفوی ها جان سالم برده بودند بعضاً بسوی ترکیه عثمانی وبر خی بسوی افغانستان پناهنده شدند. اکثراین فراری ها بخاطر ترس از مردمان شهری وسنی مذهبان، به کوه پایه ها و مناطق دور افتاده ومنزوی مسکن گزیدند تا با وقایع گذشته مواجه نشوند. این فراری ها باتجاربی که از پیش آمدهای ناگوار صفویه داشتند،ونیزبا استفاده از بیسوادی، خوش باوری و خوش قلبی هزاره های شیعی مذهب یعنی عشق و محبت و دلدادگی آنان به ذریه علی واولادش خود را سید معرفی کردند و نام های عربی فلان ابن فلان را پشت هم قطار کرده برخی به موسی کاظم رساندند وبرخی هم به زید ابن زین العابدین ابن حسین ابن علی . بدین قرار پشت نامه های جعلی ودروغین ترتیب داده و خودرا ذیحق به گرفتن خمس وزکات وصدقات ودهها نوع باج وخراج دانسته وبازرنگی که داشتند جای پای خودرا بین هزاره ها قایم کردند وزرنگترین شان در راس جامعه قرار گرفتند. این قشر طفیلی چه بسا که خنجرزدن از پشت به مریدان هزاره خود نیز دریغ نکردند،چنانچه در لشکر کشی عبد الرحمن جلاد دشمن خونخورمردم هزاره سهم عمدۀ را ایفا کردند. فروختن، معامله گری، قمار زدن وانجام دهها رزالت وبیشرفی روی هزاره های خوش باوربحدی است که خارج از حوصلۀ این مقال است. تا وقتی برادران هزاره به خود آگاهی نرسند و سواری دادن به این انگلهای اجتماعی را تحریم نکنند ابداً به سروری وآقائی خود رسیده نمی توانند. با احترام.
پدیدۀ سید و سیادت در افغانستان برمیگردد به جامعۀ ایرانی دوران صفویه، پیش از دوران صفویه جامعۀ ایرانی کلاً یک جامعۀ سنی مذهب بود بدین معنا که از اواسط قرن هفتم تا اوایل قرن نهم میلادی زیر سلطۀ مستقیم خلفای عباسی عرب قرارداشت. ازان به بعد تا حملۀ مغول امیران محلی در مناطق مختلف ایران حکومت میکردند که آنها هم سنی مذهب وتابع خلفای بغداد بودند. حملۀ مغول وبراندازی خلافت بغداد در سال 1258 میلادی موجب از هم پاشیدگی، افسردگی و نومیدی عمیقی بر روح جامعه گردید. درین میان تفکر خانقاهی و صوفیگری ( که نباید با عرفان اشتباه شود ) در ترویج شیعیگری نقش بسیار بزرگی در ایران بازی کرد. عصر مغولان در ایران یک عصر سازمان گیری صوفی ها وشیوخ طریقت بود. دران دوران جامعۀ ایرانی تحت تاثیر صوفیگری دنبال معنویتی می گشت که در خُلسه وعبادت درویشی خلاصه می شد. اوج گرایش خانقاهی واوج قدرت گرفتن شیوخ طریقت در ایران قرن پانزهم میلادی است که در آخر آن یک مرشد خانقاه سلسلۀ پاد شاهی در ایران تشکیل داد واین سلسله صوفیان صفوی شیعیگری را بر ایران تحمیل کردند وبه کشت کشتار وقتل عام بیرحمانۀ سنی مذهبان و نیز خوارج دست یازیدند. در اواخر سلطنت شاه عباس صفوی سپاهیان کلاه قرمز وقزلباشان وی ایران را از وجود سنی مذهبان و خوارج بکلی پاک کرد. وخود شاه عباس دعوی " سیدی " کرد و پشت نامۀ جعلی خودرا به موسی کاظم پسر جعفر صادق رساند. درین هنگام سیل فرصت طلبان مدعیان " سیدی " از شهر های مذهبی عراق و جبال لبنان بسوی ایران سرازیرشدند. این سادات فرصت طلب هر کدام به فراخور قابلیت خود از احترام و امکاناتی برخودرار شدند و به آب و نان و گاهی حتا به مقام بالائی رسیدند. سنی مذهبان وخوارج های که از دم تیغ سپاه خونخوار وقتل و کشتار صفوی ها جان سالم برده بودند بعضاً بسوی ترکیه عثمانی وبر خی بسوی افغانستان پناهنده شدند. اکثراین فراری ها بخاطر ترس از مردمان شهری وسنی مذهبان، به کوه پایه ها و مناطق دور افتاده ومنزوی مسکن گزیدند تا با وقایع گذشته مواجه نشوند. این فراری ها باتجاربی که از پیش آمدهای ناگوار صفویه داشتند،ونیزبا استفاده از بیسوادی، خوش باوری و خوش قلبی هزاره های شیعی مذهب یعنی عشق و محبت و دلدادگی آنان به ذریه علی واولادش خود را سید معرفی کردند و نام های عربی فلان ابن فلان را پشت هم قطار کرده برخی به موسی کاظم رساندند وبرخی هم به زید ابن زین العابدین ابن حسین ابن علی . بدین قرار پشت نامه های جعلی ودروغین ترتیب داده و خودرا ذیحق به گرفتن خمس وزکات وصدقات ودهها نوع باج وخراج دانسته وبازرنگی که داشتند جای پای خودرا بین هزاره ها قایم کردند وزرنگترین شان در راس جامعه قرار گرفتند. این قشر طفیلی چه بسا که خنجرزدن از پشت به مریدان هزاره خود نیز دریغ نکردند،چنانچه در لشکر کشی عبد الرحمن جلاد دشمن خونخورمردم هزاره سهم عمدۀ را ایفا کردند. فروختن، معامله گری، قمار زدن وانجام دهها رزالت وبیشرفی روی هزاره های خوش باوربحدی است که خارج از حوصلۀ این مقال است. تا وقتی برادران هزاره به خود آگاهی نرسند و سواری دادن به این انگلهای اجتماعی را تحریم نکنند ابداً به سروری وآقائی خود رسیده نمی توانند. با احترام.