Kamran Mir Hazar Youtube Channel
حقوق بشر، مردم بومی، ملت های بدون دولت، تکنولوژی، ادبیات، بررسی کتاب، تاریخ، فلسفه، پارادایم و رفاه
سابسکرایب

صفحه نخست کابل پرس > ... > سخنگاه 79513

بررسی تولد زبان فارسی – ۲

5 جنوری 2014, 18:16, توسط پرویز "بهمن"

گل نیلوفر و نماد آن در ایران باستان و جشن باستانی نیلوفر در تیر ماه:
گل نیلوفر آبی در ایران باستان از ارج و ارزشمندی ویژه ای برخوردار بوده‌ است. این گل با نامهای نیلوفر آبی، لوتوس یا سوسن خاوری نیز شناخته میشود و در بیشتر کشورهای آسیایی با فرنام نماد همگانی گفته شده است. زرتشتیان این گل را سپنتا میدانند زیرا این گل زیبا میان مرداب رویش میکند برای همین است که آنان باور دارند که پیرامون بد آدمی و زیستگاه ناشایست زندگی نمیتواند شوندی بر بد پرورش یافتن آدمیان باشد.
گل نیلوفر را نماد گذشته، اینک و آینده میدانند زیرا گیاهی است که در یک زمان غنچه میدهد گل میکند و دانه میدهد. نيلوفر نماد والایی است. زيرا برگها گلها و ميوه اش گرد گونه اند و گردی خود از اينسو که کامل‌ترين ریخت است نماد والایی به شمار ميآيد. نيلوفر به چم شکفتن مینویی است زیرا ریشه‌هایش در آب است و با این حال بسوی بالا و آسمان میروید. از آبهای تیره بیرون میشود و گلهایش زیر نور خورشید و روشنایی آسمان رویش میکنند. نیلوفر نماد زیبایی نیز بشمار میرود.
ریشه‌های نیلوفر نشان ماندگاری و ساقه‌اش نماد بند ناف است که آدمی را به ریشه و بنیادش پیوند میدهد و گلش پرتوهای خورشید را یادآوری میکنند.
نیلوفر نماد آدم شگفت انگیز یا زایش خدایی است زیرا بی هیچ ناپاکی از آبهای گل‌آلود برون میشود. همینگونه نماد پاکی و وارستگی است به این فرنود که از آبهای آلوده بیرون می‌آید ولی آلودگی آنرا نمی‌پذیرد.
گل نیلوفر را در پارسی به نام گل آبزاد یا گل زندگی و آفرینش و یا نیلوفر آبی نامیده‌اند. از آنجا که این گل با آب در پیوند است نماد آناهیتا، ایزد بانوی آبهای روان است. داستان دلچسب دیگری که میتوان به آن نماره کرد این است که یکی از هفت چاکرا (چاکرای چهارم)، “آناهاتا چاکرا” نامیده میشود. این چاکرا در بخش دل گذاشته شده و نشان آن نیلوفری با دوازده برگ است.
در فرهنگ ایران باستان، نقش این گل را کرانه پیاله زری املش، روی سفال نقش‌دار سیلک، بر دسته خنجر لرستان و… میتوان دید. گل نيلوفر و نماد آن در جهان باستان خاوری نقش بارزی داشته است. از سنگ تراشیهای تخت جمشيد تا کنده کاريهای تاق بستان پیوند شگفت انگيزی با اين گل ديده ميشود. زيباترين نقش نيلوفر را در هنر ساختمانی ايران، در سر ستون پاسارگاد و تخت جمشيد ميتوان ديد که در راستای شکوه، بزرگی زيبایی، استواری هنری برجسته ترين پديده معماری ايران بشمار می آید. در سنگ تراشیهای تاق بوستان کرمانشاه هم گل نيلوفر در زمان ساسانيان ديده ميشود. ريشه و چم نام نيلوفر به چم اینکه دارای نيروی فراوان ايزدی است.
گل نیلوفر (نیلوفر آبی) همچنین نمادهای با ارزش در باستان بوده است و از خاور تا باختر به این نماد به دیده ی ارج می نگریسته اند. در هند باور بر این بوده که بودا در دل نیلوفری زاده شده است. در مصر نیز این گل ورجاوند بشمار می آمده است. در فرشهای بدست آمده از کاخ پادشاهان آشوری در نینوا ٧٠٠ سال پیش از میلاد نیز گلهای شکفته ی نیلوفر را میتوانیم ببینیم.
در ایران نیز از این گل برای نماد بکار گرفته شده است و چگونگی بهره گرفتن از این نماد در ایران جای اندیشه و گفتگو دارد.
در تخت جمشید در پای پایه ها، دورتا دور سنگ نبشته ها در برخی در سر ستونها گلهای شکفته ی نیلوفر را میتوان دیدبه گفته دیگر در تخت جمشید به فراوانی به گل نیلوفر بر میخوریم و در سنگ نبشته های تخت جمشید در دست پادشاهان چون داریوش بزرگ و خشایارشاه گل نیلوفری به همراه دو غنچه را میبینیم.
در جشنهای پیوند با تیرماه از دو جشن نیلوفر و تیرگان یاد شده است. جشن نیلوفر که در روز ششم از ماه تیر (خرداد روز) برگزار میشده است.
روز ششم خوردادماه هنگام جشنی است بنام «نیلوفر» که امروزه بسیار ناشناخته است و شاید به فراخور شکوفا شدن گلهای نیلوفر در آغازین روزهای تابستان باشد.
جشن تیرگان در دو روز به دو فراخور برپا میشده است. اگر برابر و همانند باورهای کهن دو روز تیرگان کوچک روز ششم تیر و تیرگان بزرگ را روز دهم تیر بدانیم در روز تیرگان کوچک و به باور ابوریحان بیرونی جشنی بنام جشن نیلوفر رواج داشته است. روز ششم تیر، خورداد روز است و جشن نیلوفر نام دارد و روز ١٠ تیر جشن تیرگان است. شوند و انگیزه این جشن رخداد آرش کمانگیر در تاریخ ایران است. این رخداد از اینگونه است که چون افراسیاب در جنگی بر منوچهر چیره گشت در تبرستان، منوچهر خواهشی کرد تا کمانی بسازند و تیری از آن رها سازند هر کجا که تیر فرود آمد مرز ایران و توران گردد. منوچهر اینکار را به آرش سپرد. آرش مردی نیک و سالم بود ولی آن اندازه در پرتاب تیر دلیری نشان داد تا مرز ایران را گسترده تر سازد. پس به منوچهر گفت که خود را فدای ایران میسازد زیرا پس از پرتاب تیر او پاره پاره خواهد شد. تیر از سپیده دم تا نیمروز در راه بود و سپس بر درختی بزرگ فرود آمد در ناحیت خراسان، نزدیک هزار فرسگ و مردم این روز را که روز آشتی منوچهر و افراسیاب بود جشن گرفتند. (تارنمای امرداد - مژگان) — ‏با ‏‏‏‏‎Garshasb Pishdadi‎‏، ‏‏پاینده ایران‏، ‏‎Behrouz Karimi‎‏‏‏، ‏‏‏‎Arash Fa‎‏، ‏‎Persian Khosrow‎‏‏، ‏‏پاپک خرمدین‏، ‏‎Kasra Niknam‎‏‏‏‏ و ‏‎Khosro Pasargad‎‏‏.‏
پسندیدم · · اشتراک‌گذاری · نوامبر 21, 2013 · ویرایش شده ·

جستجو در کابل پرس