بدترین برداشت بدبینانه خواننده را به این قضاوت میرساند که آقای مامون این نوشته را درجواب طرح بانو فرشته حضرتی درسایت خاوران نگاشته وآنهم که از سر وروی آن روحیهء تسلیم طلبی وخفت ، جبن وخوابهای وحشتاک دوران جنگهای تنظیمی از سرو روی این نوشته می بارد وجه بسا که این احتمال وجود دارد که نویسندهء محترم به مشوره وپول یک تعداد عناصر قبیله گرای پشتون، از دفترکرزی مجبور گردیده باشد که چنین حرفها را بخورد مردم بدهد تا جوابی باشد دربرابر خانم فرشته حضرتی. اما از دید دیگر ، میتوان معتقد شد که نوشتهء حاضر، به خطرات احتمالی و وقوع حوادث ناگوار بعداز تجزیه اشارات بجا نموده است.
اما من دید من راجع به تجزیه این است که اگر وقوع تجزیه توسط رهبران سنتی وبه قول آقای مامون توسط همین تیکه داران جنگی بوقوع بپیوندد به یقین که سرانجام آن جز ادامهء جنگ وخون ریزی ومسابقه برای تصاحب منابع پردرآمد چیزی درپی نخواهد داشت. همان چیزیکه آنرا هژمونیست برتری خواه پشتون هرروز نشخوار کرده اند وسالها چنین رجزخوانی ها را ما ازقلم آنان خوانده ایم وچه بسا که چنین حوادثی هم در دوران سقوط امیر حبیب الله کلکانی وهم درحکومت تنظیم های مجاهدین بوقوع پیوسته که حالا طعنه آنرا هرروز توسط تمامیت خواهان پشتون درسایتهای تول افغان لر وبر ودعوت وبینوا میخوانیم وخوانده ایم که گویا (لژکیو قومونو) قومهای خورد واقلیت درنبود حاکمیت تگ قومی پشتون بجان هم می افتند وبرسر تسلط بالای منابع پردرآمد وثروت ومعادن وغیره یکی دیگر خودرا خواهند خورد.
اما اگر این تجزیه طلبی از راه های مدنی و تفاهم با یکدیگر صورت گیرد نه تنها اینکه ساحات شمال به این داعیه می پیوندند بلکه ساحات جنوب نیز به کشور جدید التاسیس می پیوندد.
زمانیکه درحکومت کشور جدیدالتاسیس آزادی های مدنی وفرهنگی برسمیت شناخته شود واحترام به حقوق بشر و آزادیهای فردی واجتماعی من حیث یک اصل در دستور کار حکومت کشور جدید قرار گیرد هیچ پشتون بافهمی حاضر نخواهد شد که خودرا درافغانستان ولوی پشتونستان که دراثر اتحاد پشتونهای ساحات نوار مرزی دیورند به وجود خواهد آمد اسیر سازد.
سنگ بنای کشور جدید نباید براساس فاشیزم قومی وزبانی نهاده شود این مفکوره یک مفکورهء قهقرائی وقرون وسطائی ااست. اگر ما خشت وسنگ بنای تجزیه را طوری که پاکستان ویوگوسلاویا گذاشتند بگذاریم بدون شک وقایع دلخراش زیادی بوقوع خواهد پیوست.
سنگ بنا باید براساس حقوق شهروندی گذاشته شود. پشتونها حق زنده گی وحق ومشارکت درنظام آینده را درکشور جدید التاسیس دارند حق تکلم به زبان مادری شانرا باید داشته باشند وبالاخره نباید هیچ قومی احساس بیگانگی درکشور جدید التاسیس را کنند. هرپشتونی که ازشمال میخواهد به رضایت خود به جنوب برود باید تمام اسباب انتقال وامنیت وی تضمین شود.
درکشور جدا شده از افغانستان کنونی باید تمام این موارد به نظر گرفته شود. زبان رسمی ودولتی ، سرود ملی، اسکناس ملی ودرمجموع حق شهروندی مردم قبلا درقانون اساسی مسجل ورعایت گردد.
درکشور جدید التاسیس این اصل را باید درقانون اساسی تسجیل کرد که شکل نظام باید متمرکز نباشد. بولایاتی که ازنظر قومی یا مذهبی با دیگر ایالت ها تفاوت دارند باید حق مدنی آنها درقانون اساسی جدید مد نظر گرفته شود. قوانین داخلی در درون ایالت ها غرض تصویب بمرکز ارسال گردند وروابط مرکز با جمهویت های ایالتی طوری باشد که هیچ تبعیض وتمایز درآن متصور نباشد قوانین نافذه باید مرعی الاجرا باشد وقانون که درحکومت فدرال مرعی الاجرا است مورد احترام مرکز وسایر جمهویتها باشد ، یعنی اینکه رابطه میان ایالت ها ی حکومت کشور نو تاسیس شکل فدرالیزم را داشته باشد .
آنگاه هیچ پشتونی بخاطر پشتون بودنش احساس خطر وبیگانگی نکند وهیچ هزاره وازبیکی بخاطر قواره اش مورد طعن ولعن قرار نگیرد.
درمقابل کشور جدا شدهء پشتونستان یا افغانستان کاملا باید آزاد ومستقل باشد، بهرشکلیکه نظام حکومتی را تشکیل میدهد باید تشکیل بدهد وزبان رسمی وملی خودرا یعنی پشتو ، سرود ملی، بیرق ملی ، اسکناس ملی خودرا داشته باشد ودریک همزیستی مسالمت آمیز باکشور جدیدالتاسیس درصلح وصفا واحترام متقابل؛ عدم مداخله درامور داخلی یکدیگر و راه اندازی داد وستد تجارتی ومعاملات افتصادی برسر برد.
خواست تجزیه طلبان نباید این باشد که یک قومی را ازصفحهء روزگار محو کنیم امروز دریوگوسلاویای سابق درتمام جمهوریت های بیرون آمده ازخرابه های یوگوسلاویا اقوام صرب، بوسنی، کرواتی، والبانی درجمهوریتهای تازه تاسیس شده زنده گی دارند وامنیت شان توسط حکومتها ودولتها تضمین شده است. پاکسازی قومی جرم وجنایت علیه بشریت میباشد.
آرمان تجزیه طلبان این است که نام افغانستان درقدم اول هویت ملی اقوام بومی این کشوررا تازتاب نمی دهد، پشتونیزه ساختن ادارات دولتی به بهانه اکثریت بودن واقلیت بودن، سبب شده است که باید تجزیه طلبی ابتدا به شعار وسپس به یک برنامهء مدون تبدیل گردد
درافغاستان کنونی هم پشتون احساس محرومیت دارد وهم غیر پشتون. باید برای ختم این غایله بصورت مسالمت آمیز درزیر سایهء قوانین بین الدول وجامعهء جهانی باید هم پشتونها به حقوق خویش نایل گردند وهم غیر پشتونها.
بدترین برداشت بدبینانه خواننده را به این قضاوت میرساند که آقای مامون این نوشته را درجواب طرح بانو فرشته حضرتی درسایت خاوران نگاشته وآنهم که از سر وروی آن روحیهء تسلیم طلبی وخفت ، جبن وخوابهای وحشتاک دوران جنگهای تنظیمی از سرو روی این نوشته می بارد وجه بسا که این احتمال وجود دارد که نویسندهء محترم به مشوره وپول یک تعداد عناصر قبیله گرای پشتون، از دفترکرزی مجبور گردیده باشد که چنین حرفها را بخورد مردم بدهد تا جوابی باشد دربرابر خانم فرشته حضرتی. اما از دید دیگر ، میتوان معتقد شد که نوشتهء حاضر، به خطرات احتمالی و وقوع حوادث ناگوار بعداز تجزیه اشارات بجا نموده است.
اما من دید من راجع به تجزیه این است که اگر وقوع تجزیه توسط رهبران سنتی وبه قول آقای مامون توسط همین تیکه داران جنگی بوقوع بپیوندد به یقین که سرانجام آن جز ادامهء جنگ وخون ریزی ومسابقه برای تصاحب منابع پردرآمد چیزی درپی نخواهد داشت. همان چیزیکه آنرا هژمونیست برتری خواه پشتون هرروز نشخوار کرده اند وسالها چنین رجزخوانی ها را ما ازقلم آنان خوانده ایم وچه بسا که چنین حوادثی هم در دوران سقوط امیر حبیب الله کلکانی وهم درحکومت تنظیم های مجاهدین بوقوع پیوسته که حالا طعنه آنرا هرروز توسط تمامیت خواهان پشتون درسایتهای تول افغان لر وبر ودعوت وبینوا میخوانیم وخوانده ایم که گویا (لژکیو قومونو) قومهای خورد واقلیت درنبود حاکمیت تگ قومی پشتون بجان هم می افتند وبرسر تسلط بالای منابع پردرآمد وثروت ومعادن وغیره یکی دیگر خودرا خواهند خورد.
اما اگر این تجزیه طلبی از راه های مدنی و تفاهم با یکدیگر صورت گیرد نه تنها اینکه ساحات شمال به این داعیه می پیوندند بلکه ساحات جنوب نیز به کشور جدید التاسیس می پیوندد.
زمانیکه درحکومت کشور جدیدالتاسیس آزادی های مدنی وفرهنگی برسمیت شناخته شود واحترام به حقوق بشر و آزادیهای فردی واجتماعی من حیث یک اصل در دستور کار حکومت کشور جدید قرار گیرد هیچ پشتون بافهمی حاضر نخواهد شد که خودرا درافغانستان ولوی پشتونستان که دراثر اتحاد پشتونهای ساحات نوار مرزی دیورند به وجود خواهد آمد اسیر سازد.
سنگ بنای کشور جدید نباید براساس فاشیزم قومی وزبانی نهاده شود این مفکوره یک مفکورهء قهقرائی وقرون وسطائی ااست. اگر ما خشت وسنگ بنای تجزیه را طوری که پاکستان ویوگوسلاویا گذاشتند بگذاریم بدون شک وقایع دلخراش زیادی بوقوع خواهد پیوست.
سنگ بنا باید براساس حقوق شهروندی گذاشته شود. پشتونها حق زنده گی وحق ومشارکت درنظام آینده را درکشور جدید التاسیس دارند حق تکلم به زبان مادری شانرا باید داشته باشند وبالاخره نباید هیچ قومی احساس بیگانگی درکشور جدید التاسیس را کنند. هرپشتونی که ازشمال میخواهد به رضایت خود به جنوب برود باید تمام اسباب انتقال وامنیت وی تضمین شود.
درکشور جدا شده از افغانستان کنونی باید تمام این موارد به نظر گرفته شود. زبان رسمی ودولتی ، سرود ملی، اسکناس ملی ودرمجموع حق شهروندی مردم قبلا درقانون اساسی مسجل ورعایت گردد.
درکشور جدید التاسیس این اصل را باید درقانون اساسی تسجیل کرد که شکل نظام باید متمرکز نباشد. بولایاتی که ازنظر قومی یا مذهبی با دیگر ایالت ها تفاوت دارند باید حق مدنی آنها درقانون اساسی جدید مد نظر گرفته شود. قوانین داخلی در درون ایالت ها غرض تصویب بمرکز ارسال گردند وروابط مرکز با جمهویت های ایالتی طوری باشد که هیچ تبعیض وتمایز درآن متصور نباشد قوانین نافذه باید مرعی الاجرا باشد وقانون که درحکومت فدرال مرعی الاجرا است مورد احترام مرکز وسایر جمهویتها باشد ، یعنی اینکه رابطه میان ایالت ها ی حکومت کشور نو تاسیس شکل فدرالیزم را داشته باشد .
آنگاه هیچ پشتونی بخاطر پشتون بودنش احساس خطر وبیگانگی نکند وهیچ هزاره وازبیکی بخاطر قواره اش مورد طعن ولعن قرار نگیرد.
درمقابل کشور جدا شدهء پشتونستان یا افغانستان کاملا باید آزاد ومستقل باشد، بهرشکلیکه نظام حکومتی را تشکیل میدهد باید تشکیل بدهد وزبان رسمی وملی خودرا یعنی پشتو ، سرود ملی، بیرق ملی ، اسکناس ملی خودرا داشته باشد ودریک همزیستی مسالمت آمیز باکشور جدیدالتاسیس درصلح وصفا واحترام متقابل؛ عدم مداخله درامور داخلی یکدیگر و راه اندازی داد وستد تجارتی ومعاملات افتصادی برسر برد.
خواست تجزیه طلبان نباید این باشد که یک قومی را ازصفحهء روزگار محو کنیم امروز دریوگوسلاویای سابق درتمام جمهوریت های بیرون آمده ازخرابه های یوگوسلاویا اقوام صرب، بوسنی، کرواتی، والبانی درجمهوریتهای تازه تاسیس شده زنده گی دارند وامنیت شان توسط حکومتها ودولتها تضمین شده است. پاکسازی قومی جرم وجنایت علیه بشریت میباشد.
آرمان تجزیه طلبان این است که نام افغانستان درقدم اول هویت ملی اقوام بومی این کشوررا تازتاب نمی دهد، پشتونیزه ساختن ادارات دولتی به بهانه اکثریت بودن واقلیت بودن، سبب شده است که باید تجزیه طلبی ابتدا به شعار وسپس به یک برنامهء مدون تبدیل گردد
درافغاستان کنونی هم پشتون احساس محرومیت دارد وهم غیر پشتون. باید برای ختم این غایله بصورت مسالمت آمیز درزیر سایهء قوانین بین الدول وجامعهء جهانی باید هم پشتونها به حقوق خویش نایل گردند وهم غیر پشتونها.