باقی سمندر
سنبله سال ۱۳۹۰ خورشیدی
سپتامبر سال ۲۰۱۱ میلادی
من به دو تابلوی هنری آقای عتیق - شاهد نګاه نمودم ـ اینک یک پیشګفتار برای بحث در مورد احمدشاه مسعود را در اینجا منتشر میسازم - تا همه آنهاییکه علاقمند بحث جدی اند - وارد بحث شوند .درمورد من تاحال بسا از اشخاص افراد با نام مستعار نوشته اند - برای من احمدشاه مسعود نام مستعار نیست - یک بخش از تاریخ افغانستان است ـ بایست مورد ارزیابی - نقد وبازنګری قرار ګیرد .
اینک آاز پیشګفتار برای بخث های جدی !
نهم ماه سپتامبر ۲۰۱۱ میلادی دهمین سالګرد شهادت احمد شاه مسعود است .
دو روز پیش از یازدهم سپتامبر سال ۲۰۰۱و یک روز بعد از شهادت احمد شاه مسعود یعنی بروز دهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ – جنرال محمود احمد رییس سازمان جاسوسی آی – اس آی پاکستان با رییس سازمان جاسوسی – سی – آی – ای – تینت درواشنګتن - امریکا باهم دیګر دیداری داشتند .
باب وود وارد در کتاب بوش در جنګ ګزارش داده است .
محمود احمد ریس آی –اس - آی ګفته بود که :
« رهبر طالبان ملا عمر یک فرد مذهبی با علایق انسان دوستانه بوده ومردیست بدون قهر وخشونت و زیر رهبری جنګ سالاران زیاد رنج کشیده است »
باب وود وارد – بوش ات وار
بروز نهم سپتامبر ۲۰۰۱ یا ده سال پیش از امروز احمد شاه مسعود را در شما ل کوه های سر به فلک کشیده هندوکش در منطقه خواجه بهاالدین دونفر عرب که ګویا خبر نګار بودند وپاسپورت اروپایی – بلژیکی داشتند – به شهادت رسانیدند .
همانطوریکه احمد شاه مسعود در زمان زندګی سیاسی اش ازدهه چهل خورشیدی – دهه شصت میلادی فرد مومن ومسلمان بود تا پایان عمر به مثابه يک مومن مسلمان پابرجا ماند .
در دهه چهل خورشیدی احمد شاه مسعود شاګرد لیسه استقلال در کابل بود و در خانواده ای مربوط به قشر متوسط در کارته پروان کابل – به نزدیکی های سینمای بهارستان زندګی مینمود ـ پدرش دوست محمد خان رتبه دګروالی داشت .
احمد شاه مسعود درزمان زندګی سیاسی و بعد از شهادت رسیدن اش دوستان و دشمنان ای داشت و از دیدګاه های ګوناګون تا حال در مورد وی برخورد صورت ګرفته است .
یک – عده ای احمد شاه مسعود را خالی از هر نوع اشتباه سیاسی ونظامی میدانند .
دو – عده ای احمد شاه مسعود را سرتاپا دارای اشتباه و حتی فراتر از اشتباه میدانند .
سه- عده ای احمد شاه مسعود را دارای دستاورد های مثبت ومنفی میدانند .
من قصد ندارم که در مورد نظریات هر سه بخش در اینجا نظرم را بیان دارم .
میتوانم به شکل کوتاه بنویسم که اګر قرار باشد بیوګرافی احمد شاه مسعود دقیقن مورد مطالعه قرارګیرد ، چنین به نظر خواهد رسید :
احمد شاه مسعود در زمان کودکی و رفتن به مکتب در بازارک پنجشیر....
احمد شاه مسعود در زمان کودکی وسفر و شاګرد بودن در لیسه موفق هرات .....
احمد شاه مسعود در کابل و شاګرد بودن در لیسه استقلال و علاقمندی به ورزش وفوتبال
دهه چهل خورشیدی و شصت میلادی .....
احمد شاه مسعود ومحصل بودن دردانشګاه پولیتخنیک کابل .....
بررسی هر چهار برهه زنده ګی احمد شاه مسعود در محیط اجتماعی میتواند هر انسان علاقمند را در چګونګی شکل ګرفتن شخصیت فردی- سیاسی و اجتماعی وی کمک نماید .
علاقمندی پدر احمد شاه مسعود و شرکت در جلسات دوستانه و سیاسی با جنرال غلام علی خان پنجشیری – رییس تربیت بدنی وورزش در وزارت دفاع افغانستان و دوستان دیګراش و جلب توجه احمد شاه مسعود به سیاست وورزش ( فتبال )را نیز نمیتوان از دیده فروګذاشت .
مبارزات علنی و نشر جراید در کابل
جنبش دانشجویی درسوم عقرب سال ۱۳۴۴ خورشیدی – ۲۵ اکتوبر سال ۱۹۶۵ میلادی فضای اختناق ای راکه بعد از سرکوبی جنبش هفتم و بویژه هشتم شورا بعد از جنګ دوم جهانی میلادی از کران تاکران افغانستان بیداد مینمود ، شکستاند و شور وهلهله و جروبحث و افکار وجریانهای ګونا ن سیاسی از چپ تا راست و میانه و جنبشهای اعتصابی – کارګری – دهقانی و محصلی را به میدان کشید .
تشکیل شدن سازمانها و احزاب مخفی و منتشر شدن جراید علنی و دولتی و غیر دولتی در افغانستان
جرایدی غیر دولتی که به شکل علنی در افغانستان به نشرات شروع نمودند به بیست ونه جریده در تاریخ روزنامه نګاری افغانستان بعد از لویه جرګه قانون اساسی سال ۱۳۴۳ خورشیدی – ۱۹۶۴ میلادی – ثبت ګردیده است .
درماه میزان سال ۱۳۴۴ سازمان جوانان مترقی افغانستان ایجاد شد و در سال ۱۳۴۷ خورشیدی نخستین جریده ای بنام شعله جاوید منتشر ګردید .
جریده شعله جاوید – ناشر اندیشه های دیموکراتیک نوین دارای ګرایش چپ از موضع ملی- دیموکراتیک بود و یازده شماره جریده شعله جاوید در مطبعه دولتی افغانستان در سال ۱۳۴۷ منتشر ګردید .
حزب دیموکراتیک خلق – با نشرنمودن جریده خلق در صحنه حضور علنی یافت .
سازمان جوانان مبارز اسلامی نیز در سالهای ۱۳۴۸ تشکیل ګردید .
آنزمان در افغانستان بیست ونه جریده غیر دولتی در کابل منتشر میګردید . جراید دولتی نیز در کابل و سایر وولایات منتشر میګردید .(۱)
شما میتوانید نام جراید وناشرین و زمان نشرجراید را در بخش رویکرد ها مطالعه نمایید
علاقمندان سازمان جوانان مبارز اسلامی را اخوان المسلمین نیز میخواندند .
احمد شاه مسعود در سالهای پرسر وصدا ی افغانستان در دهه چهل خورشیدی و شصت میلادی علاقمندی به جریان اخوان المسلمین داشت . افکارسیاسی احمد شاه مسعود همان سالها شکل ګرفت و بعد از کودتای ۲۶ سرطان ۱۳۵۲ – افکار احمد شاه مسعود مانند افکار برخی جوانان مبارز اسلامی درحالت تغییربود و درتجربه دریافت که میان خودش وګروه ګلبدین حکمتیار وحاکمیت پاکستان و آی اس – آی خط فاصل ایجاد نماید احمد شاه مسعود به تا پای جان به دین اسلام وفادار ماند و از نګاه تشکیلاتی ګروه ګلبدین و همفکرانش را رد کرد .
کودتای هفت ثور ۱۳۵۷ خورشیدی – ۱۹۷۸ میلادی
درسال های بعد از کودتای هفت ثور – احمد شاه مسعود در سال درسال ۱۳۵۸ از راه نورستان به پنچشیر رفت و در مبازه مسلحانه که آغاز شده بود – سهم ګرفت .
در دره پنجشیر جوانان زیادی علاقمند مبارزات سیاسی وفکری وفرهنګی در دهه پیش از کودتاهای ۲۶ سرطان و هفتم ثور ۱۳۵۷ بودند و ګرایشهای فکری ګوناګون داشتند .
یک – خروش که یک تن از اعضای سازمان جوانان مترقی بود – در پنجشیر بدنیا امده و دوستان و طرفداران ای داشت .
کوهیار ، واحد بشر دوست ،عبدلا حد و دیګران در دهه چهل خورشیدی و شصت میلادی دارای ګرایشات چپ و طرفداران شعله جاوید - جنبش دیموکراتیک نوین بودند .
عبدالاحد عضو رهبری سازمان رهایبیخش افغانستان ( سرخا ) در پنجشیر به نوبه خود فعالیت سیاسی را سازماندهی میکرد .
دو – هادی کریم و دوستانش نخست در اساس ګذاری حزب دیموکراتیک خلق سهم ګرفتند و بعدن منشعب شدند و اینها در سپید چهر پنجشیر بیشتر از مناطق دیګر دارای علاقمندان بودند
سه – در دره هزاره عبدالحفیظ آهنګر پور دارای دوستان و علاقمندان ای بود .
چهار – دستګیر پنجشیری – وعبدالحمید محتاط و دوستانشان همه دارای ګرایشات سیاسی دیګری بودند و عبدالحمید محتاط در کودتای ۲۶ سرطان فعالانه شرکت نمود وسهم ګرفت و دستګیر پنجشیری از حزب دیموکراتیک خلق انوقت در زندان دهمزنګ در اسارت بسر میبرد .
پنج – دکتر فیض محمد که عضو رهبری ګروه انقلابی خلقهای افغانستان ومنشعب از شعله جاوید بود – بعد از کودتای ۲۶ سرطان ۱۳۵۲در پنجشیر به سمت دکتور فعالیت کرده و سازماندهی وسیعی را در آن جا شروع کرده بود .
ګروه های طرفدار اخوان المسلمین در پنجشیر کوشیدند بفرمان ګروه کلبدین حکمتیار بعد از کودتای ۲۶ سرطان زیر رهبری آی – آس آی و پروفیسور ذوالفقار علی بوتو – استاد دانشګاه اکسفورد و مرد ممتاز در اسلام آباد درپیش ازجشن شبهای ۲۶ سرطان دست به قیام مسلحانه بزنند ، اما موفق نشدند ومردم محل به ګرفتاری شان کوشید و عده ای را دولت محمد داود زندانی نمود .
احمد شاه مسعود در این سال ۱۳۵۳ – تجارب عملی از پنجشیر بدست آورد و در نتیجه فاصله اش از ګروه ګلبدین حکمتیار زیاد تر ګردید و بسا از دوستان و یاران اش را کودتاچیان بعد از کودتای هفت ثور در زندان پلچرخی به شهادت رسانیدند و این خود شناخت احمد شاه مسعود را از ګروه ګلبدین حکمتیار و آی – اس – آی بیشتر ساخت .
کودتاچیان هفت ثور برای شان سه دشمن را تعیین کرده بودند
یک – اخوان المسلمین
دو – افراطی های چپ
سه – ناسیونالیست های تنګ نظر
باقی سمندر
سنبله سال ۱۳۹۰ خورشیدی
سپتامبر سال ۲۰۱۱ میلادی
من به دو تابلوی هنری آقای عتیق - شاهد نګاه نمودم ـ اینک یک پیشګفتار برای بحث در مورد احمدشاه مسعود را در اینجا منتشر میسازم - تا همه آنهاییکه علاقمند بحث جدی اند - وارد بحث شوند .درمورد من تاحال بسا از اشخاص افراد با نام مستعار نوشته اند - برای من احمدشاه مسعود نام مستعار نیست - یک بخش از تاریخ افغانستان است ـ بایست مورد ارزیابی - نقد وبازنګری قرار ګیرد .
اینک آاز پیشګفتار برای بخث های جدی !
نهم ماه سپتامبر ۲۰۱۱ میلادی دهمین سالګرد شهادت احمد شاه مسعود است .
دو روز پیش از یازدهم سپتامبر سال ۲۰۰۱و یک روز بعد از شهادت احمد شاه مسعود یعنی بروز دهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ – جنرال محمود احمد رییس سازمان جاسوسی آی – اس آی پاکستان با رییس سازمان جاسوسی – سی – آی – ای – تینت درواشنګتن - امریکا باهم دیګر دیداری داشتند .
باب وود وارد در کتاب بوش در جنګ ګزارش داده است .
محمود احمد ریس آی –اس - آی ګفته بود که :
« رهبر طالبان ملا عمر یک فرد مذهبی با علایق انسان دوستانه بوده ومردیست بدون قهر وخشونت و زیر رهبری جنګ سالاران زیاد رنج کشیده است »
باب وود وارد – بوش ات وار
بروز نهم سپتامبر ۲۰۰۱ یا ده سال پیش از امروز احمد شاه مسعود را در شما ل کوه های سر به فلک کشیده هندوکش در منطقه خواجه بهاالدین دونفر عرب که ګویا خبر نګار بودند وپاسپورت اروپایی – بلژیکی داشتند – به شهادت رسانیدند .
همانطوریکه احمد شاه مسعود در زمان زندګی سیاسی اش ازدهه چهل خورشیدی – دهه شصت میلادی فرد مومن ومسلمان بود تا پایان عمر به مثابه يک مومن مسلمان پابرجا ماند .
در دهه چهل خورشیدی احمد شاه مسعود شاګرد لیسه استقلال در کابل بود و در خانواده ای مربوط به قشر متوسط در کارته پروان کابل – به نزدیکی های سینمای بهارستان زندګی مینمود ـ پدرش دوست محمد خان رتبه دګروالی داشت .
احمد شاه مسعود درزمان زندګی سیاسی و بعد از شهادت رسیدن اش دوستان و دشمنان ای داشت و از دیدګاه های ګوناګون تا حال در مورد وی برخورد صورت ګرفته است .
یک – عده ای احمد شاه مسعود را خالی از هر نوع اشتباه سیاسی ونظامی میدانند .
دو – عده ای احمد شاه مسعود را سرتاپا دارای اشتباه و حتی فراتر از اشتباه میدانند .
سه- عده ای احمد شاه مسعود را دارای دستاورد های مثبت ومنفی میدانند .
من قصد ندارم که در مورد نظریات هر سه بخش در اینجا نظرم را بیان دارم .
میتوانم به شکل کوتاه بنویسم که اګر قرار باشد بیوګرافی احمد شاه مسعود دقیقن مورد مطالعه قرارګیرد ، چنین به نظر خواهد رسید :
احمد شاه مسعود در زمان کودکی و رفتن به مکتب در بازارک پنجشیر....
احمد شاه مسعود در زمان کودکی وسفر و شاګرد بودن در لیسه موفق هرات .....
احمد شاه مسعود در کابل و شاګرد بودن در لیسه استقلال و علاقمندی به ورزش وفوتبال
دهه چهل خورشیدی و شصت میلادی .....
احمد شاه مسعود ومحصل بودن دردانشګاه پولیتخنیک کابل .....
بررسی هر چهار برهه زنده ګی احمد شاه مسعود در محیط اجتماعی میتواند هر انسان علاقمند را در چګونګی شکل ګرفتن شخصیت فردی- سیاسی و اجتماعی وی کمک نماید .
علاقمندی پدر احمد شاه مسعود و شرکت در جلسات دوستانه و سیاسی با جنرال غلام علی خان پنجشیری – رییس تربیت بدنی وورزش در وزارت دفاع افغانستان و دوستان دیګراش و جلب توجه احمد شاه مسعود به سیاست وورزش ( فتبال )را نیز نمیتوان از دیده فروګذاشت .
مبارزات علنی و نشر جراید در کابل
جنبش دانشجویی درسوم عقرب سال ۱۳۴۴ خورشیدی – ۲۵ اکتوبر سال ۱۹۶۵ میلادی فضای اختناق ای راکه بعد از سرکوبی جنبش هفتم و بویژه هشتم شورا بعد از جنګ دوم جهانی میلادی از کران تاکران افغانستان بیداد مینمود ، شکستاند و شور وهلهله و جروبحث و افکار وجریانهای ګونا ن سیاسی از چپ تا راست و میانه و جنبشهای اعتصابی – کارګری – دهقانی و محصلی را به میدان کشید .
تشکیل شدن سازمانها و احزاب مخفی و منتشر شدن جراید علنی و دولتی و غیر دولتی در افغانستان
جرایدی غیر دولتی که به شکل علنی در افغانستان به نشرات شروع نمودند به بیست ونه جریده در تاریخ روزنامه نګاری افغانستان بعد از لویه جرګه قانون اساسی سال ۱۳۴۳ خورشیدی – ۱۹۶۴ میلادی – ثبت ګردیده است .
درماه میزان سال ۱۳۴۴ سازمان جوانان مترقی افغانستان ایجاد شد و در سال ۱۳۴۷ خورشیدی نخستین جریده ای بنام شعله جاوید منتشر ګردید .
جریده شعله جاوید – ناشر اندیشه های دیموکراتیک نوین دارای ګرایش چپ از موضع ملی- دیموکراتیک بود و یازده شماره جریده شعله جاوید در مطبعه دولتی افغانستان در سال ۱۳۴۷ منتشر ګردید .
حزب دیموکراتیک خلق – با نشرنمودن جریده خلق در صحنه حضور علنی یافت .
سازمان جوانان مبارز اسلامی نیز در سالهای ۱۳۴۸ تشکیل ګردید .
آنزمان در افغانستان بیست ونه جریده غیر دولتی در کابل منتشر میګردید . جراید دولتی نیز در کابل و سایر وولایات منتشر میګردید .(۱)
شما میتوانید نام جراید وناشرین و زمان نشرجراید را در بخش رویکرد ها مطالعه نمایید
علاقمندان سازمان جوانان مبارز اسلامی را اخوان المسلمین نیز میخواندند .
احمد شاه مسعود در سالهای پرسر وصدا ی افغانستان در دهه چهل خورشیدی و شصت میلادی علاقمندی به جریان اخوان المسلمین داشت . افکارسیاسی احمد شاه مسعود همان سالها شکل ګرفت و بعد از کودتای ۲۶ سرطان ۱۳۵۲ – افکار احمد شاه مسعود مانند افکار برخی جوانان مبارز اسلامی درحالت تغییربود و درتجربه دریافت که میان خودش وګروه ګلبدین حکمتیار وحاکمیت پاکستان و آی اس – آی خط فاصل ایجاد نماید احمد شاه مسعود به تا پای جان به دین اسلام وفادار ماند و از نګاه تشکیلاتی ګروه ګلبدین و همفکرانش را رد کرد .
کودتای هفت ثور ۱۳۵۷ خورشیدی – ۱۹۷۸ میلادی
درسال های بعد از کودتای هفت ثور – احمد شاه مسعود در سال درسال ۱۳۵۸ از راه نورستان به پنچشیر رفت و در مبازه مسلحانه که آغاز شده بود – سهم ګرفت .
در دره پنجشیر جوانان زیادی علاقمند مبارزات سیاسی وفکری وفرهنګی در دهه پیش از کودتاهای ۲۶ سرطان و هفتم ثور ۱۳۵۷ بودند و ګرایشهای فکری ګوناګون داشتند .
یک – خروش که یک تن از اعضای سازمان جوانان مترقی بود – در پنجشیر بدنیا امده و دوستان و طرفداران ای داشت .
کوهیار ، واحد بشر دوست ،عبدلا حد و دیګران در دهه چهل خورشیدی و شصت میلادی دارای ګرایشات چپ و طرفداران شعله جاوید - جنبش دیموکراتیک نوین بودند .
عبدالاحد عضو رهبری سازمان رهایبیخش افغانستان ( سرخا ) در پنجشیر به نوبه خود فعالیت سیاسی را سازماندهی میکرد .
دو – هادی کریم و دوستانش نخست در اساس ګذاری حزب دیموکراتیک خلق سهم ګرفتند و بعدن منشعب شدند و اینها در سپید چهر پنجشیر بیشتر از مناطق دیګر دارای علاقمندان بودند
سه – در دره هزاره عبدالحفیظ آهنګر پور دارای دوستان و علاقمندان ای بود .
چهار – دستګیر پنجشیری – وعبدالحمید محتاط و دوستانشان همه دارای ګرایشات سیاسی دیګری بودند و عبدالحمید محتاط در کودتای ۲۶ سرطان فعالانه شرکت نمود وسهم ګرفت و دستګیر پنجشیری از حزب دیموکراتیک خلق انوقت در زندان دهمزنګ در اسارت بسر میبرد .
پنج – دکتر فیض محمد که عضو رهبری ګروه انقلابی خلقهای افغانستان ومنشعب از شعله جاوید بود – بعد از کودتای ۲۶ سرطان ۱۳۵۲در پنجشیر به سمت دکتور فعالیت کرده و سازماندهی وسیعی را در آن جا شروع کرده بود .
ګروه های طرفدار اخوان المسلمین در پنجشیر کوشیدند بفرمان ګروه کلبدین حکمتیار بعد از کودتای ۲۶ سرطان زیر رهبری آی – آس آی و پروفیسور ذوالفقار علی بوتو – استاد دانشګاه اکسفورد و مرد ممتاز در اسلام آباد درپیش ازجشن شبهای ۲۶ سرطان دست به قیام مسلحانه بزنند ، اما موفق نشدند ومردم محل به ګرفتاری شان کوشید و عده ای را دولت محمد داود زندانی نمود .
احمد شاه مسعود در این سال ۱۳۵۳ – تجارب عملی از پنجشیر بدست آورد و در نتیجه فاصله اش از ګروه ګلبدین حکمتیار زیاد تر ګردید و بسا از دوستان و یاران اش را کودتاچیان بعد از کودتای هفت ثور در زندان پلچرخی به شهادت رسانیدند و این خود شناخت احمد شاه مسعود را از ګروه ګلبدین حکمتیار و آی – اس – آی بیشتر ساخت .
کودتاچیان هفت ثور برای شان سه دشمن را تعیین کرده بودند
یک – اخوان المسلمین
دو – افراطی های چپ
سه – ناسیونالیست های تنګ نظر
ادامه دارد