پیوست : (شهرکی )
ما برای حفظ امانت ؛ اساس وا صول گفته هایش را به همان روش که درسایت کابل پرس? تحت عنوان نگاه دیگر به محرم آمده است دراین جا ازمنظر تماشا چیان عبور می دهیم :
« به هرترتیب، شیعه روشن سینه نمی زند و با ناله های باستانی شبهای خوش زندگی اش را حزین نمی کند. ناگفته پیداست که او از تنهایی و انزوای شبهای محرم شبهای که خلق او به شهرمی ریزند وسکوت سال را با فریاد های خود، با نوحه های خود، با اشک های جاهلانه خود، با صدا های فرود آمدن دستان شان بر سینه برهنه ای شان، با تن های پرخون و قلب های لبریز از اندوه و ماتم که سنت و عادت بر او تحمیل نموده است، می شکنند و شبهای تاریک یک فصل را به یک جشن با شکوه به یک وایلاسرای باستان تبدیل می کنند« عزاداری سیزده روزمحرم، وامتداد وقفه ای آن تا آخر ماه صفر، وتکرارآن درروزهای جمعه باعث گشته است تا شیعیان سوگوارترین مردم جهان معرفی شوند ومذهب شیعه درصدرلیست مذاهب غمناک دنیا قرار گیرد. باوجود که مراسم عزاداری ایام محرم در میان شیعیان افغانستان و مخصوصا در دهات به شکل آرام وعاری ازافراط برگزار میشود، و به هیچ وجه شدت وخشونت معمول مراسم های شیعیان هند وپاکستان در آن دیده نمی شود، ولی اثرات منفی این عزاداری ها موضوع ساده ای نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. اولا، نفس سوگواری وماتم زدگی برای صحتمندی انسان به شدت مضر است و هیچ روانشناسی در دنیامدرن آن را تایید نمی کند. وبلمقابل، دانش روانشناسی امروز پافشاری واصراربرمصروفیت های شادی بخش برای کاهش آلام وبی قراری های بشردارد. تعجب آوراینکه، آنهمه عزاداری برای حادثه برپامیشود که یکهزاروچهارصد سال قبل اتفاق افتاده است
گام دوم: شکست یک شگون
آنگونه که دربالانیز یادآوری شد. ترس وشگون دوماه محرم وصفرسبب گشته است تا مردم در این دوماه محفل عروسیی را بر پانکنند ونامزدی را جشن نگیرند و هرپیوند نیک و محفل شادی را بر خود حرام کنند. می دانیم که این موضوع علی رغم واقعیت خرافی آن باعث رکود اقتصادی می شود وزیان بزرگ مالی را بر جامعه ما تحمیل میکند. وقتی، خداوند روزهای پررزق وپررونق به ما عطا می کند چرا آنرا به روزهای بی رونق وبیکاری تبدیل کنیم؟ چرا دردو ماه محرم صفر بی هیچ دلیل منطقی ویامذهبی درهای سرور را می بندیم ودروازهای غم و ماتم را به روی روزهای عمرما باز میکنیم؟ عقل وخردمندی ایجاب می کند تا دروازه های سروروشادی را به روی هر روز زندگی بازبگذاریم وبا استقبال از جشن وشادمانی به استغنا وشادابی زندگی مان بپردازیم. شاید بهتر آن باشد تا شیعیان روشن بی محابا در هرروز سال ،ولو محرم وصفر، به جشن و شادمانی بپردازند وبگذارند تا زنان پیر وفالبین ها هر خوابی را که می بینند، بینند وهر فال را که می زنند، بزنند. می دانیم که آینده با عقل وتدبیراست » .
نقد :
ازگفتار گذشته نامبرده به روشنی به دست می آید که نویسنده دنبال به چالش کشا ند ن اصل واساس عزاداری برای حسین بن علی است به این دلیل که گریه کردن وسینه زدن را برای یک حادثه ی هزاروچهار صد سال پیش ؛ هرچند که هم ضرر جسمی نداشته باشد آن را صرفا یک عادت وسنت دیرینه تلقی نموده وباعث تیرگی وماتم زدگی خوشی ها ولذت ها ی زندگی دانسته وبااستناد به دانش روان شناسی آن را مضر برجسم وجان بشر می داند ؛ اینکه نویسنده آن را یک سنت تلقی می کند به این معنا است که هیج دلیل عقلی ومنطقی آن را پشتوانه نیست زیرا اگر چیزی دلیل منطقی داشت دیگر آنرا صرفی یک سنت وعادت نمی توان برشمرد ؛ این یگ گفته ی است که به نظر میرسد درآن لحظه ها ی که منورالفکر ی وروشن بینی آدمها گول می کند درچنین جوی این گونه حرفها ازذهن وفکر انسان؛ تراوش می کند و درچنین فضای است که آدمها می توا ند شاهکاری عظیم وخلاقیت بی بدیل ازخود نشان دهد که همگان رامبهوت کند ؛ ما برای تبیین پدیده ی عاشو را و عقلانی بود ن آن به حیث یک مشتی ازخروار وقطره ی ازدریا چند جمله ی ر ا می نویسم وازصاحب مقاله تقاضا می کنم که درحال عادی وآرامش مطا لعه کند وبازهم برای روشن گری بیشتر ارجاع به سایت های دیگر خواهم داد :
نخست می باید پرسید که عزاداری چیست ؟ وچه استناد عقلی ویاشرعی دارد ؟.
پیوست : (شهرکی )
ما برای حفظ امانت ؛ اساس وا صول گفته هایش را به همان روش که درسایت کابل پرس? تحت عنوان نگاه دیگر به محرم آمده است دراین جا ازمنظر تماشا چیان عبور می دهیم :
« به هرترتیب، شیعه روشن سینه نمی زند و با ناله های باستانی شبهای خوش زندگی اش را حزین نمی کند. ناگفته پیداست که او از تنهایی و انزوای شبهای محرم شبهای که خلق او به شهرمی ریزند وسکوت سال را با فریاد های خود، با نوحه های خود، با اشک های جاهلانه خود، با صدا های فرود آمدن دستان شان بر سینه برهنه ای شان، با تن های پرخون و قلب های لبریز از اندوه و ماتم که سنت و عادت بر او تحمیل نموده است، می شکنند و شبهای تاریک یک فصل را به یک جشن با شکوه به یک وایلاسرای باستان تبدیل می کنند« عزاداری سیزده روزمحرم، وامتداد وقفه ای آن تا آخر ماه صفر، وتکرارآن درروزهای جمعه باعث گشته است تا شیعیان سوگوارترین مردم جهان معرفی شوند ومذهب شیعه درصدرلیست مذاهب غمناک دنیا قرار گیرد. باوجود که مراسم عزاداری ایام محرم در میان شیعیان افغانستان و مخصوصا در دهات به شکل آرام وعاری ازافراط برگزار میشود، و به هیچ وجه شدت وخشونت معمول مراسم های شیعیان هند وپاکستان در آن دیده نمی شود، ولی اثرات منفی این عزاداری ها موضوع ساده ای نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. اولا، نفس سوگواری وماتم زدگی برای صحتمندی انسان به شدت مضر است و هیچ روانشناسی در دنیامدرن آن را تایید نمی کند. وبلمقابل، دانش روانشناسی امروز پافشاری واصراربرمصروفیت های شادی بخش برای کاهش آلام وبی قراری های بشردارد. تعجب آوراینکه، آنهمه عزاداری برای حادثه برپامیشود که یکهزاروچهارصد سال قبل اتفاق افتاده است
گام دوم: شکست یک شگون
آنگونه که دربالانیز یادآوری شد. ترس وشگون دوماه محرم وصفرسبب گشته است تا مردم در این دوماه محفل عروسیی را بر پانکنند ونامزدی را جشن نگیرند و هرپیوند نیک و محفل شادی را بر خود حرام کنند. می دانیم که این موضوع علی رغم واقعیت خرافی آن باعث رکود اقتصادی می شود وزیان بزرگ مالی را بر جامعه ما تحمیل میکند. وقتی، خداوند روزهای پررزق وپررونق به ما عطا می کند چرا آنرا به روزهای بی رونق وبیکاری تبدیل کنیم؟ چرا دردو ماه محرم صفر بی هیچ دلیل منطقی ویامذهبی درهای سرور را می بندیم ودروازهای غم و ماتم را به روی روزهای عمرما باز میکنیم؟ عقل وخردمندی ایجاب می کند تا دروازه های سروروشادی را به روی هر روز زندگی بازبگذاریم وبا استقبال از جشن وشادمانی به استغنا وشادابی زندگی مان بپردازیم. شاید بهتر آن باشد تا شیعیان روشن بی محابا در هرروز سال ،ولو محرم وصفر، به جشن و شادمانی بپردازند وبگذارند تا زنان پیر وفالبین ها هر خوابی را که می بینند، بینند وهر فال را که می زنند، بزنند. می دانیم که آینده با عقل وتدبیراست » .
نقد :
ازگفتار گذشته نامبرده به روشنی به دست می آید که نویسنده دنبال به چالش کشا ند ن اصل واساس عزاداری برای حسین بن علی است به این دلیل که گریه کردن وسینه زدن را برای یک حادثه ی هزاروچهار صد سال پیش ؛ هرچند که هم ضرر جسمی نداشته باشد آن را صرفا یک عادت وسنت دیرینه تلقی نموده وباعث تیرگی وماتم زدگی خوشی ها ولذت ها ی زندگی دانسته وبااستناد به دانش روان شناسی آن را مضر برجسم وجان بشر می داند ؛ اینکه نویسنده آن را یک سنت تلقی می کند به این معنا است که هیج دلیل عقلی ومنطقی آن را پشتوانه نیست زیرا اگر چیزی دلیل منطقی داشت دیگر آنرا صرفی یک سنت وعادت نمی توان برشمرد ؛ این یگ گفته ی است که به نظر میرسد درآن لحظه ها ی که منورالفکر ی وروشن بینی آدمها گول می کند درچنین جوی این گونه حرفها ازذهن وفکر انسان؛ تراوش می کند و درچنین فضای است که آدمها می توا ند شاهکاری عظیم وخلاقیت بی بدیل ازخود نشان دهد که همگان رامبهوت کند ؛ ما برای تبیین پدیده ی عاشو را و عقلانی بود ن آن به حیث یک مشتی ازخروار وقطره ی ازدریا چند جمله ی ر ا می نویسم وازصاحب مقاله تقاضا می کنم که درحال عادی وآرامش مطا لعه کند وبازهم برای روشن گری بیشتر ارجاع به سایت های دیگر خواهم داد :
نخست می باید پرسید که عزاداری چیست ؟ وچه استناد عقلی ویاشرعی دارد ؟.