مرحوم حسن فولادی یکی از مورخین و محققین گمنام جامعه ی هزاره

نسل کشی مردم هزاره توسط امیرعبدالرحمن خون آشام و آواره ساختن آنها اززاد گاه پدری و مباح ساختن تصاحب دارايی های منقول شان بنام غنيمت وتوزيع زمين مزروعی ,خانه و کاشانه ی آنها به اشغالگران هم تبارش ، گناه نابخشودنی و خصومت نژادی پنداشته میشود.

بنا برمظالم اوهزاران خانواده های مردم هزاره وادار به کوچ اجباری به ایران وآسیای مرکزی گردیدندوآنان، کاملا درجمعیت کشورهای میزبان منحل و بعد ازیک سده، هیچ گونه نشانی از هزاره های فراری درآسیای مرکزی وایران بچشم نمی خوردتا با جمعیت مادر ، درافغانستان، وارد تعامل اقتصادی، فرهنگی و سیاسی شوند .
ولی هزاره های که مجبور به کوچ اجباری بطرف کویته ی پاکستان امروزی شدند آنان لهجه وگویش مروج هزاره گی خود ها را ازدست ندادند چون هزاره های مسکون درشهرکویته از لحاظ سا ختما ن فزیکی ظاهری ونژادی باساکنین این شهر فرق میشوند نتوانستند درمیان اهالی محل جذ ب شوند .

شهرکویته طی سالهای اخیر جنگ و بحران در داخل افغانستان ، نقش پناهگاه امن را برای هزاره های فراری از افغانستان تاهنوز بازی کرده بود اما درسالهای اخیر این پناهگاه امن برای هزاره های افغانستان دراثرنفوذ فراوان گروه های افراطی وابسته به طالبان به محل ناامن تبدیل وهزاره ها درین شهرقربانی حملات تروریستی و کشتار جمعی میگردند.

یک سده قبل از امروز هزاران خانواده های مردم هزاره که در اثر کوچ اجباری به شهر کویته ی پاکستان کنونی پناهنده گردید ودر میان انان نیاکان مرحوم حسن فولادی فرزند مرحوم حواله دارکریم بخش اصلااز هزاره های مهاجردای فولاد ولایت ارزگان نیز بوده است که زمین زراعتی و خانه و کاشه ی نیاکانش از طرف امیر عبدالرحمن جلاد غصب و اشغال گردید که انان از دای فولاد ارزگان جبرا وادار به کوچ اجباری در شهر کویته ی پاکستان شده بودند.
مرحوم حسن فولادی در ماه دسامبر سال 1944 میلادی در شهر کویته ی پا کستان کنونی چشم به جهان گشود و مرحومی تحصیلات ابتدائی خود را در زادگاهش در شهر کویته به اکمال رسانید وبعدا سند لیسانس خود را در رشته ی علوم طبیعی از دانشگاه شهر کویته بدست اورد وبرای ادامه ی تحصیلات عالی تر روانه کشور فلپین شد و بعد از فراگیری تحصیلات فوق لیسانس از شهر مانیل کشور فلیپن سند فراغت فوق لیسا نس خود را حاصیل نموده است.
پس ازمراجعت از کشور فلپین او مدتی را درادارات دولتی ایالت بلوچستان پاکستان مصروف کار دولتی میشود وبعدا با گرفتن بورسیه ی تحقیقی و مطالعاتی به ایالات متحده امریکا جهت فراگیری تحصیلات عالی تر میرود ودر سال 1975 میلادی مرحومی در ایالات متحده امریکا موفق بدریافت مدرک کار شناسی ارشد از دانشگاه کونل ایثاکا ی شهر نیویارک امریکا میشود.

مرحوم حسن فولادی بعد ازاخذ این مدرک عالی تحصیلی در خواست پناهندگی در ایالت کالفورنیا داده ودران شهر اقامت دایمی اختیارومصروف کاروزندگی در ان جامیگردد.

مرحومی در هنگام اقامت درشهر کالفورنیا به نوشتن و تکمیل نمودن کتاب تاریخی اش بنام هزاره ها بزبان انگلیسی می پردازد. مرحوم حسن فولادی نوشته ی کتاب هزاره ها را در سال 1989 میلادی تکمیل کرده ودریکی از چاپ خانه های آنجا به چاپ ونشر میرساند.

کتاب تاریخ هزاره ها نوشته ی مرحوم حسن فولادی از زبان انگلیسی به زبان دری در سال 1380 شمسی توسط اقای عالمی کرمانی غوری ترجمه شده و این کتاب بوسیله اقای محمد ابراهیم شریعتی افغانستانی در ایران به چاپ رسیده و جهت مطالعه در اختیار خوانندگان و علاقه مندان تاریخ و فرهنگ مردم هزاره گذاشته شده است.
مرحوم حسن فولادی علاوه بر زبان مادری خود یعنی زبان هزاره گی^? بر پنج زبان زنده ی جهان از جمله انگلیسی , اردو,فرانسوی ,المانی وعربی تسلط کامل داشت که ازین زبانها برای انجام تحقیقات اختصاصی رشته علوم طبیعی و بخصوص نوشتن کتاب تاریخ هزاره ها استفاده نموده اند.

مرحوم حسن فولادی این شخصیت گمنام علمی و تاریخ نویس کتاب هزاره ها در ماه سپتامبر سال 1989 میلادی چندی بعد از انتشار کتاب تاریخ هزاره ها جهان را وداع گفته و برحمت حق پیوست روحش شاد و یادش گرامی باد!
کتاب تاریخ هزاره ها نوشته ی حسن فولادی زوایای نا مشکوف هویت قومی هزاره ها را بشکل علمی ان تشریح ومظالم که بالای جامعه ی هزاره از طرف نظام حاکم تکقومی بخصوص عبدالرحمن خان سفاک صورت گرفته بطورواضح و روشن افشاء و برملا کرده اند. مطا لعه ی این کتاب برای علاقه مندان به تاریخ مردم هزاره خیلی ها مفید وارزشمندخواهند بود.

رویکرها:---
-کتاب ترکیب قومی درساختار ملی مردم هزاره نوشته ی ج. جلال اوحدی.

• ازبرخی مقالات صاحب قلم درمورد تاریخ مختصرمردم هزاره.